Yaklaşık 5 yıldır uygulanan Türkiye ekonomi modelinin hem devlete hem de vatandaşa faturası ağır oldu. Kur artışına yüklü döviz borçlarıyla yakalanan devletin borcu arttı. Temmuzda alacağı zamla enflasyon karşısında belini doğrultmayı hayal eden işçi, memur ve emeklinin planı çöktü. Temmuzdaki zam, kur artışı kaynaklı yeni fiyat artışlarıyla vatandaşın elinden fazlasıyla geri alınacak.
Faiz ve kurların suni yollarla baskılanması yüzünden Merkez Bankası’nın kaynakları eksiye düştü, Hazine’nin TL borçlarının yerini riske açık dövizli borçlar aldı. Vatandaşın bankadaki parası da Kur Korumalı Mevduat (KKM) adı altında riski yüksek döviz garantisine bağlandı. Deniz tükenince ‘kurtarıcı’ olarak çağrılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeniden ‘akılcı’ ekonomi politikalarına dönüp döviz üzerindeki suni baskıyı kaldırınca döviz yukarı, TL aşağı gitti, halının altına süpürülen vahim tablo ortaya çıktı.
360 BİN KONUTA BEDEL
KKM dahil 269 milyar dolar döviz açık pozisyonu (döviz varlığı ile döviz borcu arasındaki fark) olan kamunun borç yükü, doların sadece 2 lira yükselmesiyle 538 milyar TL arttı. Devlet bu parayla 5 milyon 978 bin emeklinin bir yıllık aylığını ödeyebilir, 2 milyon 637 bin memurunun bir yıllık maaşını karşılayabilir, 5 milyon 271 bin yoksul aileye bir yıl asgari ücret kadar destek sağlayabilir ya da evi barkı yıkılan depremzedelere 360 bin deprem konutu yapabilirdi. Dolardaki artış 3 TL’ye çıkarsa ek yük 807 milyar, 4 liraya çıkarsa 1 trilyon 76 milyar liraya yükselecek.
Ağır faturayı dar gelirli ödeyecek
Ekonominin gerçek durumu görünmesin diye baskılanan kurun serbest bırakılması, milyonlarca emekli, memur ve işçinin temmuzda alacağı zammın buhar olmasına, geniş kesimlerin daha da yoksullaşmasına yol açacak. Temmuz ayında en düşük memur maaşı 22 bin TL’ye, asgari ücret en az 11 bin TL’ye çıkacak. Emekliye de zam yapılacak. Ancak, yükselen dövizin önümüzdeki günlerde yol açacağı zam dalgası maaş zamlarını silip süpürecek. Normale dönüşün ağır faturasını ise yine dar gelirli vatandaş ödeyecek.
