Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şurasının Sonuç Bildirgesi”nin kamuoyuyla paylaşıldığı toplantıda kentsel dönüşüm çalışmalarında atılacak 4 adımı paylaştı.
“Türkiye bir deprem ülkesi, tek çaresi var bu işin kentsel dönüşüm. Bunun dışında bir çare şimdiye kadar icat olmadı” diyen Bakan Özhaseki, kentsel dönüşüm davalarına bakan özel mahkemelerin kurulacağını, bundan sonraki tek katlı köy evlerinde çelik sistemine geçileceğini (taş yünü gibi bir yalıtım malzemesi ile) duyurdu. Çelik yapılı evlerin maliyeti şu anki evlerle yakın fiyatlarda olacağını aktaran Özhaseki, “Bir kere yapıyoruz madem sağlam olsun istiyoruz” dedi.
Bakan Özhaseki olası bir depremde riskli olan İstanbul’daki dar sokaklar için, “İlk etapta en riskli yerleri taşımak gibi bir derdimiz var” dedi.
Özhaseki, kentsel dönüşüm ve yapılacak konutların finansmanı için OVP’de kısıt konulmayan tek alanın bu alan olduğunu söyledi. Kaynak Geliştirme Genel Müdürlüğü kurmayı planladıklarını ve bunu Meclis’e sunacaklarını söyleyen Bakan Özhaseki, hazine arazilerini halka arz ederek hem kentsel dönüşümde kaynak sağlayacaklarını hem de arsa arzında bir rahatlama getirileceğini aktardı. Bakan Özhaseki Bakanlığın, TOKİ, Emlak Konut, İller Bankası, Katılım Bankası ve Genel Müdürlüklerinde kaynağı olduğunu ve buradaki kaynaklarında deprem hazırlığı için kullanılacağını söyledi.
Bakan Özhaseki, olası depremler için Bakanlığın yürüttüğü çalışmaların belli bölgeleri değil tüm Türkiye’yi kapsadığını söyledi. Özhaseki, bu noktada belediyelerinde üstüne düşeni yapması gerektiğini belirterek bazı belediyeler için, “Rantsal dönüşüm değil, kentsel dönüşüm yapın” çağrısında bulundu.
Bakan Özhaseki’nin açıklamalarından satır başları:
6 Şubat Kahramanmaraş Depremi’nde 11 ilimiz doğrudan 18 ilimiz dolaylı olarak etkilendi. Ortaya çıkan zarar 680 bin civarında konut, 170 bin civarında da iş yeri.
Anakaramızda son 100 yüzyılda 6 ve üzerinde meydana gelen deprem sayısı 60’ın üzerinde. 130 binden fazla insanımızı toprağa verdik. Binlerce insanımızın acısı hala içerimizde. Mali hasara bakıldığında 100 milyar doların üzerinde. Bunu da artık söylemekten imtina ediyoruz.
Doğa ile savaş olmaz. Biz depreme hazırlıklı olmalıyız. Şu an 400 bin bağımsız bölümün yenilenmesi, dönüşümü devam etmekte. Bunu yeterli görmediğimiz için çabalıyoruz. İstanbul’da da 6 milyon civarında konut, 1,5 milyon civarında da bağımsız bölüm olarak sayabileceğimiz ticari alan var. İstanbul2dan 2012’de başlayan çalışmalarla yaklaşık 800 bin bağımsız bölümün dönüşümünü bitirmiş durumdayız. Şu anda da 171 bin civarında bağımsız bölümün dönüşümü devam ediyor. Sadece İstanbul için 128 milyar civarında Bakanlık olarak para harcadık. Türkiye genelinde de 480 milyar civarında dönüşümler için para harcadık.
İstanbul için önümüzde 4 adımlı bir yol haritası var. Bunu devam ettireceğiz:
1. Rezerv alanlarda 300 bin civarında konut yapacağız.
Yerlerini tespit ettik. Planlama çalışmaları devam ediyor.
2. Yarısı Bizden Kampanyası için 200 bin civarında konutu dönüştüreceğiz. Bize 1 milyon 20 bin vatandaşımız evini dönüştürmek için müracaat etti. Tahmini olarak söylüyorum en az 200-300 bin konutu böyle dönüştürmeyi düşünüyoruz.
3. Şu anda devam eden 171 bin konutun inşaatını hızlandırıp önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde 600-700 bin konutu en çok riskli olanları başta olmak üzere İstanbul’umuzu daha güvenli hale getireceğiz.
4. Yeni bir yasa hazırlıyoruz. İstişareler, toplantılar ve düzenlediğimiz şuralar sonucunda bir taslak oluşturduk. Bu taslağı mecliste değişik gruplarla görüşmeye başladık.
Deprem Şurası’nda ortaya çıkan 5 ana başlık:
1. Kentsel dönüşümde artık 3’te 2 çoğunluktan vazgeçildi. Binanın yıkılması ve inşaası safhalarında yüzde 50+1 ile yol alınacak.
2. Kentsel dönüşümde tebligat artık eski usülle değil e-Devlet üzerinden yapılması, binanın üzerine asılması ve muhtarlıklarda ilan edilmesi yeterli olacak.
3. Yarısı Bizden Kampanyası’nın mali yükünün bir an önce açıklanarak kanuni düzenlemesinin yapılması.
4. Yıkılan binalarına arsalarındaki ortaklıkların giderilebilmesi için dava açılabilmesi.
5. Kentsel dönüşümdeki uyuşmazlıklarda arabuluculuk sisteminin devreye girmesi
Bu işleri kısa sürede yapmak için insanların mağdur olmaması adına hızlı hareket etmeliyiz.
6 Şubat depremlerinde 100 milyar doların üzerinde bir hasar ile karşı karşıyayız. Türkiye bir deprem ülkesi. Tek çare kentsel dönüşüm.
Türkiye genelinde 2 milyon 200 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık. Şu anda Türkiye genelinde yaklaşık 400 bin bağımsız bölümün dönüşüm süreci devam ediyor.
İstanbul’da 2012’den bugüne kentsel dönüşüm projeleriyle bugüne kadar İstanbul’da 800 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık. Türkiye genelinde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında bakanlığımızca 480 milyar TL değerinde kaynak sağlandı.
İstanbul’un yerleşimi binlerce yıla dayanıyor. Şuradan istediğimiz gibi bir cadde açıp genişletelim deme şansımız yok. Şu anda bizim ilk etapta en riskli gördüğümüz yerlerdeki yapıların bir an önce taşınması gibi bir derdimiz var. Boşalttığımız her bir alanı ilçelere bırakacağız.
(Deprem şurasında alınan karara ilişkin) Şurada sadece binanın yıkılması safhası değil, ruhsat aşamasında ve fonksiyon değişikliğinde yüzde 50+1 yeterli olsun dendi. Yapılan kentsel dönüşümlerde karşımıza çıkan tıkanıklığı iş uzamasını tebligat kararına alındı. Tebligatı e-devlet üzerinden yapılması, bina üzerine asılması ve muhtarlıklarda olması konusunda hemfikir olundu.
Şurada, yıkılan riskli yapıların arsa haline gelmesinden sonra ortaklığın giderilmesi için dava açılması fikri ortaya kondu. Şurada kentsel dönüşümdeki uyuşmazlıkların çözülmesi için arabuluculuk sistemine geçilmesi istendi.
Türkiye’de bundan sonra yapılacak köy evlerinde çelik karkas üzerine yapmayı düşünüyoruz. İlk etapta depremden etkilenen 4 şehirde bu çelik evleri yaparak vatandaşlarımıza göstermek istiyoruz.
Yerinde dönüşüm için bize şu ana kadar 215 bin vatandaşımız müracaat etti. Bu konuda kredi olarak ve hibe olarak vereceğimiz rakamı belirledik. Şu ana kadar yıkıntı ve hafriyatların yüzde 50’den fazlasının kaldırılması bitirildi. Şu ana kadar yaptığımız 200 bin ihalede 41 bin konutta vatandaşlarımız yakında oturabilir hale gelecek.
Finansman başlı başına bir sorun. Finansman sorununu çözme noktasında kendime güveniyorum. Hazine ve Maliye Bakanlığı herhangi bir kısıtlama vermedi. Kaynak Geliştirme Genel Müdürlüğü kurmayı planlıyoruz. Rekabetçi bir ortamda binlerce araziyi kullanmak isteyen vatandaşlara sunacağız, satacağız. Bunu da kentsel dönüşümde kaynak olarak kullanacağız.
